Μια εξαιρετικά χρήσιμη και, επομένως, σημαντική λειτουργία της όρασής μας είναι η προσαρμογή, δηλαδή η ικανότητα του οφθαλμού να εστιάζει και να βλέπει καθαρά σε κοντινές αποστάσεις. Απαραίτητες ανατομικές δομές για να λειτουργήσει η προσαρμογή είναι ο κρυσταλλοειδής φακός, το περιφάκιο, η ζίννειος ζώνη και ο ακτινωτός μυς. Ο κρυσταλλοειδής φακός είναι ένας από τους κυριότερους οπτικούς μηχανισμούς του οφθαλμού, είναι δισκοειδής στο σχήμα, διαφανής και ελαστικός. Βρίσκεται τοποθετημένος μέσα στο περιφάκιο, έναν επίσης ελαστικό σάκκο, ο οποίος στηρίζεται σε έναν ατρακτοειδή σχηματισμό, τη ζίννειο ζώνη, η οποία καταλήγει στον ακτινωτό μυ πίσω ακριβώς από την ίριδα.
Όταν λοιπόν χρειάζεται να εστιάσουμε κοντά, για παράδειγμα, για να διαβάσουμε ένα βιβλίο, ενεργοποιείται η προσαρμογή του οφθαλμού, δηλαδή, συσπάται ο ακτινωτός μυς, χαλαρώνει η ζίννειος ζώνη και το περιφάκιο, ο φακός αυξάνεται σε πάχος (αλλάζει σχήμα) και, κατά αυτόν τον τρόπο μεγαλώνει η διοπτρική του ισχύς και είμαστε σε θέση να δούμε ευκρινώς σε αποστάσεις μικρότερες του 1 μέτρου.
Επομένως, ως πρεσβυωπία χαρακτηρίζεται η άλλοτε άλλου βαθμού εξάσθενηση της προσαρμογής, είτε λόγω σκλήρυνσης του κρυσταλλοειδούς φακού – άρα απώλειας της ελαστικότητας του, είτε λόγω υπολειτουργίας του ακτινωτού μυος, είτε λόγω και των δύο. Είναι λοιπόν η πρεσβυωπία ένα εξελικτικό-εκφυλιστικό φαινόμενο σχετιζόμενο με την ηλικία, εμφανίζεται μετά τα σαράντα και προχωρά με αργό αλλά σταθερό ρυθμό μέχρι την ηλικία των 60-65 ετών, όταν και σταθεροποιείται.
Τα χαρακτηριστικότερα συμπτώματα της πρεσβυωπίας είναι οι συχνοί πονοκέφαλοι, η θολή κοντινή οράση, η σταδιακά αυξανόμενη ανάγκη να απομακρύνουμε αυτό που θέλουμε να δούμε, καθώς και το αίσθημα βάρους – σφυξίματος περιοφθαλμικά ή και υπερκόγχια – μετωπιαία.
Η πρεσβυωπία βαθμονομείται σε διοπτρίες όπως ακριβώς και οι άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) και αντιμετωπίζεται κυρίως με τη χρήση διορθωτικών γυαλιών. Τα πρεσβυωπικά γυαλιά φέρουν θετικούς φακούς (αμφικυρτοί και συγκλινόντες φακοί), με τους οποίους καθίσταται δυνατή η προβολή της εικόνας ακριβώς πάνω στην ωχρά κηλίδα του οφθαλμού, δηλαδή η ευκρινής οράση.
Τα πρεσβυωπικά διορθωτικά γυαλιά μπορεί να είναι μονοεστιακά (βλέπουμε μόνο κοντά), ή μπορεί να διαφοροποιηθούν σε διπλοεστιακά (βλέπουμε μακριά και κοντά), ή ακόμη και σε πολυεστιακά (βλέπουμε καλά σε μακρινές, ενδιάμεσες και κοντινές αποστάσεις).
Εναλλακτική λύση αποτελεί και η χρήση πολυεστιακών φακών επαφής συχνής αντικατάστασης. Πέραν όμως από τη χρήση διορθωτικών μέσων, η πρεσβυωπία αντιμετωπίζεται ικανοποιητικά, αλλά όχι απόλυτα, και υπό προϋποθέσεις, με τη χρήση LASER διαθλαστικής χειρουργικής, και πιο συγκεκριμένα με την τεχνική presbyLASIK. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αυτήν την επέμβαση ανταποκρίνονται άνετα στις ανάγκες της καθημερινότητάς τους, όπως για παράδειγμα το social reading, αλλά όχι για πολύωρη κοντινή εργασία ή διάβασμα.
